MỘT THOÁNG THU VỀ

MỘT THOÁNG THU VỀ

Mai Ngọc Cương

Đất trời bước vào thu phân, thời khắc của ngày và đêm dài bằng nhau.

Vậy sao! … “Ô hay! mùa thu đến bao giờ ?” Chỉ một thoáng thu về, cho em chưa kịp buồn “… để mùa Thu đến rồi đi

…” Thu cô liêu, thu quyến rũ…

Thu chợt đến chợt đi để có người thẫn thờ nhìn những mùa thu đến rồi đi. Mùa Thu đã mênh mang mây ngàn. Để lại nỗi buồn tàn thu vẫn còn đâu đó trên cánh lá vàng…

“Cố quốc sơn hà khan lạc nhật,

Tha hương thân thế thác phù vân. “

Nguyễn Du xưa chỉ tha hương vài ba năm nơi miền Giang thành (Quảng Bình)

“Giang thành nhất ngoạ duyệt tam chu,

Bắc vọng gia hương thiên tận đầu.

Lệ Thuỷ, Cẩm Sơn giai thị khách,

Bạch vân hồng thụ bất thăng thu.”

(Tân thu ngẫu hứng, Nguyễn Du)

Giang thành thoáng chốc đã ba năm

Trông vời quê Bắc quá xa xăm

Lệ Thuỷ Cẩm Sơn là đất khách

Mây trắng cây hồng thu biệt tăm. (mnc dịch)

Tha phương như cụ Tiên Điền chỉ lòng vòng trong nước Việt thời ấy, từ Lệ Thuỷ, Cẩm Sơn vùng Quảng Bình, cách trở mỗi ngọn Đèo Ngang là ra quê Bắc mới ba năm ly hương mà nỗi nhớ quê trong lòng Nguyễn Du đã thiết tha đến thế, huống chi kẻ hậu sinh này tha phương xứ người, xa cách quê hương nửa vòng trái đất đã hơn 30 năm chưa lần trở lại thời còn thê thiết đến biết chừng nào mà kể

Thu về nơi đất khách

Một thoáng cũng là thu

Đọc thơ xưa hoài cảm

Chốn quê hương xa mù

Thôi đầu thu hay cuối thu cũng xin đốt lò hương cũ

đọc lại bài thơ cổ của cụ Nguyễn Du, bài

Thu nhật ký hứng

Tây phong tài đáo bất quy nhân,

Đốn giác hàn uy dĩ thập phần.

Cố quốc sơn hà khan lạc nhật,

Tha hương thân thế thác phù vân.

Hốt kinh lão cảnh kim triêu thị,

Hà xứ thu thanh tạc dạ văn.

Tự sẩn bạch đầu khiếm thu nhập,

Mãn đình hoàng diệp lạc phân phân.

Nguyễn Du

Nguyên tác

秋日寄興

西風纔到不歸人，

頓覺寒威已十分。

故國山河看落日，

他鄉身世托浮雲。

忽驚老境今朝是，

何處秋聲昨夜聞。

自哂白頭欠收入，

滿庭黃葉落紛紛

Dịch nghĩa:

Ngày thu cảm hứng

Gió tây mới đến người chưa về

Mà đã thấy khí trời lạnh lắm

Non sông nước cũ trông vẻ chiều tà

Thân thế đất người gửi đám mây nổi

Hôm nay chợt sợ cảnh già

Đêm qua nghe tiếng thu ở đâu nổi lên

Cười mình đầu bạc vụng tính

Đầy sân lá vàng rụng tơi bời!

Nhà thơ Quách Tấn, xứ Trầm Hương đã dịch bài này như sau:

Ngày thu chép hứng

Gió tây mới thoảng khách xa đường,

Khí lạnh đìu hiu đã thấm xương.

Chiều nhuộm núi sông tình cố quốc,

Mây vần thân thế bóng tha hương.

Vừa nghiêng tai lắng thu lên tiếng,

Bỗng giật mình trông tóc trắng gương.

Ngán nỗi già đời không biết liệu,

Đầy sân nượp nượp lá bay sương

Quách Tấn dịch

Cần gì đọc thơ đời Đường nhỉ !?

Chỉ một bài thất ngôn này của Nguyễn Du cũng đủ thấy nỗi niềm tha hương trong hơi thu lành lạnh trong buổi sớm mai.

Ngọn gió tây cũng đủ gợi nỗi niềm riêng để người tha phương bâng khuâng hoài cảm nhớ về đất cũ.

Ôi!

“Cố quốc sơn hà khan lạc nhật,

Tha hương thân thế thác phù vân.”

Đọc xong 2 câu tuyệt tác này lại chợt nhớ lại hai câu ca dao :

“Chiều chiều ra đứng ngõ sau.

Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều”

Rồi đọc lại bài dịch của cụ Quách cũng chưa ưng lắm, thôi cũng múa rìu qua mắt thợ một phen như sau.

Mời quý hảo hữu bốn phương đọc qua:

Viết lúc Thu về

Gió Tây thoảng lại người-chưa-về

Bỗng chợt nghe lòng lạnh tái tê

Thân gửi mây trời nơi đất khách

Ngày tàn bỗng tưởng nhớ về quê

Soi gương ban sớm e đầu bạc

Vọng tiếng thu về nghe thiết thê

Tự trách già đầu không biết liệu

Đầy sân lá rụng đến ê chề

maingocuong

24/9

55